Niska emisja to poważny problem wielu polskich miast. W Starogardzie stan powietrza oceniany jest jako niezadowalający. Jakie działania należy podjąć, by poprawić jego jakość i co zrobić, aby zachęcić mieszkańców do praktykowania postaw ekologicznych? Przyjdź i dowiedz się. Prezydent miasta zaprasza na debatę społeczną na temat poprawy jakości powietrza w mieście.

– Wszyscy chcemy oddychać czystym powietrzem i cieszyć się dobrym zdrowiem – właśnie dlatego powinniśmy podejmować działania, mające na celu poprawę jego jakości – mówi Sebastian Brauer – koordynator akcji „Czyste powietrze” w Starogardzie Gdańskim. – Gmina od lat walczy z niską emisją i zabiega o zmniejszenie ilości wydzielanych do powietrza spalin oraz szkodliwych pyłów. Jednak te i inne działania są niewystarczające, aby skutecznie rozbudzić świadomość społeczną oraz potrzebę propagowania proekologicznych zachowań. Potrzebne są dodatkowe środki i pomysły na to, aby definitywnie powiedzieć smogowi „stop” – dodaje.

Odpowiedzi na pytania, jakie należy podjąć działania w celu poprawy jakości powietrza w Starogardzie i co zrobić, aby zachęcić mieszkańców do praktykowania postaw ekologicznych, szukać będą uczestnicy debaty społecznej. Spotkanie pn. „Jakość powietrza atmosferycznego w Starogardzie Gdańskim – stan obecny i przeciwdziałanie jego zanieczyszczeniu” odbędzie się 1 lutego 2018 roku o godz. 16:00 w Starogardzkim Centrum Kultury.

Celem spotkania ma być wypracowanie strategii działań w walce z negatywnym oddziaływania zanieczyszczeń pochodzących z powietrza atmosferycznego, na które narażeni są mieszkańcy Starogardu Gdańskiego.

Ramowy program debaty:

1. Powitanie.
2. Omówienie aktualnego stanu powietrza atmosferycznego w Starogardzie Gdańskim oraz przedstawienie działań dotychczas podjętych przez Gminę Miejską Starogard Gdański na rzecz poprawy jakości powietrza.
3. Wystąpienie przedstawicieli Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Gdańsku.
4. Prezentacja działań w zakresie ochrony powietrza prowadzonych przez Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa Starostwa Powiatowego w Starogardzie Gdańskim.
5. Perspektywy rozwoju gazowych i ciepłowniczych sieci przesyłowych jako element walki ze smogiem.
6. Planowane działania i omówienie dostępnych środków zaradczych w celu ograniczenia emisji szkodliwych substancji do powietrza atmosferycznego.
7. Monitorowanie stanu powietrza atmosferycznego oraz informowanie mieszkańców o jakości powietrza.
8. Edukacja ekologiczna mieszkańców jako metoda przeciwdziałania zanieczyszczaniu powietrza.
9. Dyskusja.
10. Zakończenie debaty.

Czy wiecie, że…

Za główną przyczynę zanieczyszczenia powietrza w Polsce uznaje się tzw. niską emisję powierzchniową, czyli spaliny pochodzące z kotłów i pieców węglowych, które znajdują się w gospodarstwach domowych. Szacuje się, że średnio 52 % zanieczyszczeń powietrza wywodzi się właśnie z niskiej emisji.

Główne przyczyny zanieczyszczenia powietrza wg Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami

Z badań przeprowadzonych przez stacje pomiarowe Głównego Instytutu Ochrony środowiska wynika, że Starogard jest jednym z miast z najgorszym powietrzem na Pomorzu, które uznawane jest powszechnie za czyste. Należy jednak pamiętać, że stacje monitorowania powietrza, które prowadzi Państwowy Monitoring Środowiska, nie znajdują się we wszystkich miastach. Stąd 15 pozycja Starogardu na liście najbardziej zanieczyszczonych smogowo miast może być dość wygórowana. Poza tym na terenie Starogardu znajduje się wyłącznie jedna stacja pomiarowa przy ul. Lubichowskiej, która mierzy stan powietrza na stosunkowo niewielkim obszarze, który leży w bezpośrednim jej sąsiedztwie. Z pewnością nie odzwierciedla faktycznego stanu powietrza w całym mieście. Z badań wynika, iż średnie stężenie pyłów PM 10 w Starogardzie przekracza dopuszczalne 40 mikrogramów na metr sześcienny. Starogard jednak nie należy do tzw. największych „kopciuchów” w Polsce, czyli miast, w których rakotwórczy benzo(a)piren (BAP), pochodzący ze spalania paliw stałych w niskich temperaturach, wielokrotnie przekracza średnioroczne stężenie – 1 ng/m3. O tym możecie przeczytać na stronie https://polskialarmsmogowy.pl/polski-alarm-smogowy.html

„Walka ze smogiem” w Starogardzie toczy się na wielu poziomach:

→ udział Gminy Miejskiej Starogard Gd. w konkursie pn. „Czyste Powietrze Pomorza”

Począwszy od 2011 roku uczestniczy w konkursie organizowanym przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Jego celem jest zachęcenie mieszkańców do likwidacji kotłów opalanych węglem lub koksem. W ramach konkursu użytkownicy mogą ubiegać się o dofinansowanie na wymianę ich na inne, bardziej ekologiczne źródło energii cieplnej, tj. kocioł opalany gazem lub biomasą, pompę ciepła, kolektory słoneczne lub przyłączenie do sieci ciepłowniczej. Z pomocą środków z WFOŚiGW oraz z własnych gminy w latach 2011-2017 mieszkańcy wymienili łącznie 277 pieców, w tym 200 na piece gazowe, 5 na piece opalane biomasą, 10 na kolektory słoneczne, 6 na pompę ciepła, a 56 podłączyło się do sieci ciepłowniczej. W kolejnych latach miasto planuje zwiększyć środki z budżetu na realizację tego programu.

→ termomodernizacja budynków użyteczności publicznej

Kolejną ważną inicjatywa, której celem jest ograniczenie w mieście „niskiej emisji” jest projekt termomodernizacji budynków użyteczności publicznej. W 2017 roku ocieplone zostały trzy szkoły podstawowe, w których wymieniono też wszystkie energochłonne żarówki na energooszczędne typu LED i zainstalowano na dachach ogniwa fotowoltaiczne. Działania te mają znaczący wpływ na poprawę jakości powietrza. W tym roku ocieplona zostanie Publiczna Szkoła Podstawowa nr 8 przy Alei Jana Pawła II.

→ kontrole dotyczące rodzaju i jakości materiałów spalanych w domowych piecach
Straż Miejska na bieżąco prowadzi kontrole domostw, w których pojawia się podejrzenie spalania w piecach innych niż dozwolone materiałów. W 2016 roku przeprowadzono 98 takich kontroli, w wyniku czego sporządzono 1 wniosek o ukaranie do sądu, 14 osób ukarano mandatami karnymi na kwotę 1 250 zł. Pouczono 33 osoby, natomiast w okresie od dnia 1.01.2017 r. do dnia 6.12.2017 r. przeprowadzono 114 kontroli, których skutkiem było 20 mandatów na kwotę 1 950 zł oraz 54 pouczeń. Przypominamy krótko co wolno, a czego nie wolno palić w piecach Co wolno, a czego nie wolno spalać w domowych piecach

→ ograniczenie ilości wydzielanych do powietrza spalin

W trosce o środowisko naturalne bardzo istotną rolę odgrywa ograniczenie ilości spalin wydzielanych do powietrza. Władze miasta planują ich redukcję poprzez:

• lobbowanie na rzecz budowy obwodnicy Starogardu Gdańskiego. Wyprowadzenie ruchu tranzytowego poza miasto obniży poziom zanieczyszczenia powietrza spalinami i zredukuje poziom hałasu)
• zakup 11 proekologicznych autobusów z normą czystości spalin Euro 6 w I półroczu 2018 roku, a w kolejnych latach plan zakupu autobusów hybrydowych lub elektrycznych,
• wspieranie elektromobilności poprzez montaż na terenie miasta stacji ładowania pojazdów elektrycznych (pierwsze takie stacje pojawią się w 2018 roku) oraz wprowadzenie darmowego parkowania samochodów elektrycznych w strefie płatnego parkowania i na płatnych parkingach gminnych,
• rozwój sieci dróg rowerowych oraz rozpoczęcie prac nad systemem roweru miejskiego,
• wprowadzenie – wzorem Krakowa – darmowej komunikacji miejskiej dla właścicieli samochodów osobowych w dni, w których przekroczony będzie dopuszczalny poziom stężenia szkodliwych pyłów w powietrzu.

→ montaż czujników pomiarowych

Jednym z najważniejszych zadań, jakie stawia przed sobą Gmina w 2018 roku, w związku z poprawą jakości powietrza, jest wdrożenie gminnego systemu informowania mieszkańców o jakości powietrza. System będzie działać w oparciu o sieć czujników, które na bieżąco będą mierzyć poziom zanieczyszczeń w powietrzu – stężenie pyłów PM 10 i PM 2,5. Mieszkaniec za pomocą specjalnej aplikacji będzie mógł dowiedzieć się, jaki jest aktualny stanie powietrza i na tej podstawie planować swoją aktywność w mieście. czujniki pomogą też dokładniej zidentyfikować źródła, odpowiedzialne za złą jakość powietrza. Środki ma wdrożenie tego systemu zostaną uwzględnione w projekcie uchwały w sprawie zmiany budżetu gminy na jednej z najbliższych sesji Rady Miasta.

→ mobilna platforma monitoringu

W planach miasto ma zamiar zainstalować „Mobilną platformę monitoringu wybranych parametrów niskiej emisji z wykorzystaniem dronów”. Dzięki zastosowaniu drona skróci się znacznie czas procedury kontrolnej, bo urządzenie pobierając próbkę dymu wydobywającą się z komina, natychmiast zbada jej skład. Za pomocą specjalnego oprogramowania dane trafiają do operatora i zostaną zapisane w bazie. Wykrycie szkodliwych gazów i pyłów będzie dowodem na to, że właściciel kontrolowanej nieruchomości do jej ogrzewania używa słabej jakości paliwa stałego lub spala w piecu np. odpady. Zakup drona planowany jest w latach 2018-2019.

→ kampanie społeczno-informacyjne

Świadomość społeczna na temat zagrożeń, płynących z zanieczyszczonego powietrza i potrzeba praktykowania proekologicznych zachowań, są równie ważne co konkretne działania skierowane przeciwko tym zanieczyszczeniom. Walka ze smogiem dotyczy wszystkich: władze samorządowe, gestorów sieci, instytucje specjalizujące się w tematyce powietrza i samych mieszkańców. Aby rozbudzić świadomość tych ostatnich miasto organizuje społeczno-informacyjne kampanie, m.in. :

• uczestniczy w konkursie pn. „Human Smart Cities. Inteligentne miasta współtworzone przez mieszkańców”. Miasto złożono wniosek pn. „TworzyMY zdrową atmosferę”. Projekt obejmuje:
  – eko-przystanki, składające się m. in. z: zadaszenia z panelami fotowoltaicznymi własnego oświetlenia z czujnikiem zmierzchu, czujnika zanieczyszczenia powietrza,
  dotykowych paneli LCD wyświetlających treści edukacyjne z dziedziny ochrony środowiska, ściany okrytej mchem pochłaniającym smog;
  -domowe czujniki smogu, włączające mieszkańców w poprawę powietrza w mieście;
  – prezentacja mieszkańcom na interaktywnym modelu 3D poziomu zanieczyszczenia powietrza w mieście, gdzie zamieszczane będą dane pochodzące z czujników;
• zgłosiło gminę do konkurs pn. „Powietrze bez śmieci”. Od 24 stycznia do 28 lutego można głosować na Starogard Gdański https://www.powietrzebezsmieci.pl/gminy . Nagrodą jest Naukowa Stacja Zabaw PGNiG;
• udział starogardzkich szkół ponadpodstawowych w konkursie #STOPSMOG;
• inne planowane formy informowania o zanieczyszczeniu powietrza oraz edukowania mieszkańców.

Celem opisanych powyżej działań ma być przede wszystkim wdrożenie i finansowanie rozwiązań systemowych na szczeblu gminnym, jak i jednostkowego poczucia odpowiedzialności za stan powietrza przez każdego mieszkańca miasta. W tym właśnie celu miasto organizuje społeczną debatę z udziałem m. in. przedstawicieli władz i urzędników samorządowych, radnych, gestorów sieci, instytucji kompetentnych w tematyce powietrza, mediów oraz wszystkich osób chętnych do uczestnictwa w spotkaniu.